«Ένα κρεμμύδι, λίγο ψωμί κι ένα μπουκάλι κόκκινο κρασί»*

Χορεύτρια και τραγουδίστρια σε καμπαρέ. Ηθοποιός. Συγγραφέας. Γυμνή μούσα κι ερωμένη μερικών από τις μεγαλύτερες καλλιτεχνικές προσωπικότητες των αρχών του 20ου αιώνα.

Η Alice Prin γεννήθηκε το 1901 στο Châtillon-sur-Seine. Στα δώδεκά της χρόνια έφυγε για να βρει την τύχη της στο Παρίσι. Εκεί, ένας από τους πρώτους εραστές της την αποκάλεσε Kiki («Από το Αλίκη, όπως είναι το όνομά σου στα ελληνικά!’). Η Kiki de Montparnasse, βασίλισσα των καμπαρέ, μόλις είχε γεννηθεί.

Οι σχέσεις της με μερικές από τις σημαντικότερες προσωπικότητες του περασμένου αιώνα, από τον Jean Cocteau, και τον Arno Breker μέχρι τον Amedeo Modigliani και τον Pablo Gargallo, αλλά και η θυελλώδης ερωτική της σχέση με τον Man Ray, οι ανασφάλειές της, οι συγκρούσεις και οι επεισοδιακοί τους χωρισμοί, τα ξενύχτια, τα μεθύσια, οι γυμνές πόζες, τα ιδρωμένα της κρεβάτια, το αχαλίνωτο σεξ τα βράδια και τα κενά πρωινά που ακολουθούσαν, μέχρι το τέλος το πνιγμένο στην κοκαΐνη και τα βαρβιτουρικά. Η εικονογραφημένη βιογραφία της Kiki de Montparnasse των Jose-Louis Bocquet και Catel Muller αποτελεί έναν απολαυστικό φόρο τιμής σε μία γυναίκα-σύμβολο της σεξουαλικής απελευθέρωσης και της εποχής του μποέμ Παρισιού.

To Kiki de Montparnasse είναι μία διεξοδική έρευνα στη ζωή της Kiki, διανθισμένη με περιστατικά εξαιρετικά προσωπικά κι ανθρώπινα (Ο Man Ray, ταραγμένος, χάνει μία παρτίδα σκάκι από τον Duchamp επειδή η Kiki του έχει μόλις πει ότι θέλει να κάνουν ένα παιδί), ενώ στο background παρελαύνει ο Hemingway (ο οποίος προλόγισε την αυτοβιογραφία της, το Kiki’s Memoirs – ένα βιβλίο απαγορευμένο στην Αμερική μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1970), αλλά και ο Picasso, μαζί με τους δεκάδες άντρες, επώνυμους ή μη, που πέρασαν από τη ζωή, το κρεβάτι και την καρδιά της Kiki.

Με ένα κείμενο σαφές αλλά όχι στεγνό, και με εικονογράφηση ασπρόμαυρη αλλά όχι αυστηρή, με έμφαση στις εκφράσεις του ιδιαίτερου προσώπου της Kiki και στον αισθησιασμό που τη διέκρινε, το δίδυμο Catel&Bocquet δημιούργησε ένα βιβλίο με υπέροχη ατμόσφαιρα, ένα ταξίδι σε μία πόλη και μία εποχή που σημάδεψαν τις τέχνες και τα γράμματα του 20ου αιώνα.

Το Kiki de Montparnasse τιμήθηκε με το Βραβείο Κοινού του Διεθνούς Φεστιβάλ Κόμικς της Angoulême το 2008, ενώ η αγγλική μετάφραση που κυκλοφόρησε στις αρχές του 2011 ξεσήκωσε πλήθος διθυραμβικών κριτικών από το βρετανικό τύπο. Και όχι άδικα: το συγκεκριμένο είναι ένα βιβλίο ιδιαίτερο και πολύ διασκεδαστικό, ένα από τα βιβλία εκείνα που κάνουν πλήρη χρήση του μέσου που επέλεξαν. Κείμενο και εικόνα σε απόλυτη αρμονία, συνθέτουν ένα μεγάλο ταξίδι στο χρόνο και ρίχνουν φως στη ζωή μιας από τις πλέον παρεξηγημένες γυναίκες στην Ευρώπη.

Ιδιαίτερη μνεία στο εξώφυλλο: με αφορμή το διάσημο τολμηρό πορτραίτο του Man Ray, στο οποία η πλάτη της Kiki γίνεται βιολί, οι Catel&Bocquet βγάζουν το τουρμπάνι από το κεφάλι της Kiki, και στρέφουν το κεφάλι της ελαφρώς περισσότερο. Αποκαλύπτουν τα έξυπνα μάτια και το παιχνιδιάρικο χαμόγελο – αυτά ακριβώς που ο Man Ray είχε κρύψει επιμελώς σε ένα πέπλο αισθησιασμού:

 «Ένα κρεμμύδι, λίγο ψωμί κι ένα μπουκάλι κόκκινο κρασί», είχε πει η Kiki, «Μόνο αυτά χρειάζομαι, και όλο και κάποιον θα βρίσκω πάντα να μου τα προσφέρει».

Ένα σπουδαίο βιβλίο για μία όμορφη, άσχημη και σπουδαία γυναίκα:

Υ.Γ.: Διάβασα το βιβλίο στην αγγλική μετάφραση. Το βιβλίο, όμως, κυκλοφορεί και στα ελληνικά, σε μετάφραση Λεωνίδα Καρατζά και Άγγελου Δόξα, από τις εκδόσεις Γνώση.