Ο αστυνόμος Χαρίτος δεν είναι ένας απλός μπάτσος

Είμαι από εκείνους που μονίμως γκρινιάζουν για τη σύγχρονη ελληνική λογοτεχνία και την τύχη της. Δε μου αρέσει τίποτα και κανείς από αυτούς, συγγραφείς και αναγνώστες, της αποκαλούμενης (από μένα, ποιον άλλον) “Σχολής της Σώτης Τριανταφύλλου”. Καθόλου. Θεωρώ ότι, στην πλειοψηφία τους, όλοι αυτοί είναι αρθρογράφοι που ονειρεύονται και καραδοκούν, μέσα από μερικά ή πάρα πολλά άγευστα και άνοστα βιβλία (και τη στήριξη του αδαούς τύπου), να μετατραπούν σε ταγούς του πολιτισμού της καημένης αυτής χώρας.

Κάθε φορά που διαβάζω αστυνομικό μυθιστόρημα μου έρχεται στο μυαλό κάτι που είπε κάποτε ο Αχιλλέας Κυριακίδης σε μία καλή φίλη. Η Ξ. του είχε δώσει ένα χειρόγραφό της, και εκείνος, αφού το διάβασε, της είπε, μεταξύ άλλων, ότι το αστυνομικό μυθιστόρημα είναι λέει το καλύτερο όχημα για κοινωνικό σχολιασμό. Μικρές οι πιθανότητες ο Κυριακίδης να μην είχε στο νου του τον Πέτρο Μάρκαρη.

Ο Μάρκαρης είναι καθηγητής στο τμήμα Θεάτρου του Πανεπιστημίου της Θεσσαλονίκης και έχει μεταφράσει τα δύο μέρη του Φάουστ του Γκαίτε. Αρθρογραφεί με ιδιαίτερη φειδώ και είναι γλαφυρότατος ομιλητής. Πάνω όμως από όλα, ο Μάρκαρης είναι ο δημιουργός του μοναδικού διακριτού, ολοκληρωμένου και ρεαλιστικού ήρωα στη νεοελληνική λογοτεχνία.

Ο αστυνόμος Κώστας Χαρίτος είναι ένας Έλληνας αστυνόμος με τα όλα του. Του τμήματος ανθρωποκτονιών μάλιστα (πώς λέμε CSI, NCIS, Law and Order; Καμία σχέση). Μεσόκοπος και μικροαστός, μένει σε ένα μικρό διαμέρισμα κάπου στο στο Παγκράτι, οδηγεί αμετανόητα ένα Φίατ Μιραφιόρι (αυτοκίνητο-σύμβολο των 80s, δεκαετία-σύμβολο για τη νεώτερη Ελλάδα), βαριέται με τη δουλειά (είναι όμως συνεπέστατος), έχει μία ρεαλιστικότατη σχέση με τη νοικοκυρά γυναίκα του, λατρεύει, καμαρώνει και θαυμάζει τη δικηγορίνα μοναχοκόρη του. Στον ελεύθερό του χρόνο διαβάζει λεξικά (εντάξει, μπορεί αυτό να μην είναι τόσο typical για τους Έλληνες αστυνόμους αλλά εγώ δεν ξέρω και κανέναν οπότε μπορεί κιόλας), και σιχτιρίζει διαρκώς την κίνηση της Αθήνας.

Δια στόματος Χαρίτου (τα βιβλία είναι όλα σε πρώτο πρόσωπο), ο Μάρκαρης σχολιάζει όλες τις πτυχές της παθογένειας της ελληνικής πραγματικότητας. Από τα 5 του έως τώρα βιβλία (Νυχτερινό Δελτίο, Άμυνα Ζώνης, Ο Τσε Αυτοκτόνησε, Βασικός Μέτοχος, Παλιά, πολύ παλιά) περνάνε δολοφονίες μεταναστών, διαπλεκόμενοι δημοσιογράφοι, εμπόριο βρεφών, πορνεία, πολιτικοί, πρεζόνια, μαφιόζοι, ποδοσφαιριστές της Γ’ Εθνικής, αλλά και αγγελικά πλασμένοι δολοφόνοι. Ο Χαρίτος/Μάρκαρης δυσανασχτεί με τα κινητά τηλέφωνα, σχολιάζει την ελληνική κουζίνα, το εκπαιδευτικό σύστημα (η κόρη του κάνει διδακτορικό και παντρεύεται γιατρό, τυπικό κοινωνικό upgrade για το Χαρίτο και για όλους τους μικρο-μεσοαστούς των 90s και 00s), τους υψηλόμισθους συνταξιούχους (όσους υπάρχουν), τη διαρκή αντιπαράθεση Ελλήνων-Τούρκων, τη θέση της γυναίκας στην ελληνική κοινωνία, το σεξ, τη μοιχεία, το την τραπεζική διαφθορά.

Οι ιστορίες έχουν αρχή, μέση και τέλος (καθόλου αυτονόητο σήμερα στην Ελλάδα), είναι χορταστικές, αστείες αλλά καθόλου εύπεπτες. Έχουν, δε, μεταφραστεί και σε πολλές γλώσσες. Σήμερα, ο Μάρκαρης ετοιμάζει μία νέα περιπέτεια του Χαρίτου. Η Τριλογία της Κρίσεως έχει θέμα αυτονόητο. Το πρώτο μέρος της, Ληξιπρόθεσμα Δάνεια, κυκλοφορεί αυτές τις μέρες. Πολύ ανυπομονώ.

Α, ξέχασα να γράψω πως κάθε πρωί ο Χαρίτος τρώει κουλούρι με κασέρι και ελληνικό καφέ. Ενίοτε και κρουασάν σε πλαστικό σακουλάκι, αν αργήσει στη δουλειά.

12 σκέψεις σχετικά με το “Ο αστυνόμος Χαρίτος δεν είναι ένας απλός μπάτσος

  1. Είναι ωραία σύμπτωση που τυχαίνει να διαβάσω για τον συγκεκριμένο ήρωα μια βδομάδα αφότου ξεκίνησα να παρακολουθώ την τηλεοπτική μεταφορά του «νυχτερινού δελτίου» ήδη ο ήρωας μ είχε τραβήξει την προσοχή,τώρα θα τον ακολουθήσω κ λογοτεχνικά!μερικές φορές τα ωραία πράγματα απλά σε βρίσκουν!

    1. Καλημέρα! Είσαι πολύ τυχερή που δεν τα έχεις διαβάσει ακόμα..! Είναι τόσο διασκεδαστικά.. (προσωπικά δε συμφωνώ με το Χατζησάββα στο ρόλο του Χαρίτου, αλλά δεν μπορώ να σκεφτώ και κάτι καλύτερο..)

    2. ήθελα να σε ρωτήσω πού βλέπεις την επανάληψη του «Νυχτερινού Δελτίου»,σε κάποιο απο τα κρατικά κανάλια ή στο ιντερνετ;
      Υ.γ. ο Χαρίτος είναι ένας ήρωας που σε παρασέρνει. Είναι ο λόγος για τον οποίον αγάπησα την Αθήνα.

      1. Λυπαμαι που δεν μπορεσα να απαντησω πιο εγκαιρα…δεν ειχα ακομα προφιλ στη wordpress και ετσι δεν παρακολουθουσα τα σχολια.»Απλά περνουσα».Η σειρα παιζοταν στην ψηφιακο καναλι της ερτ,στο πρισμα+, κατι αγριες μεταμεσονυχτιες ωρες (στην αρχη 01.00 και μετα 3.30!!!!)εκει καπου δεν μπορουσα να το βλεπω αλλο.το καλο με την ερτ ειναι οτι μπορει να εχει σε αρχειο στο διαδικτυο τις σειρες που εχει προβαλλει,αξιζει να το ψαξεις…

  2. «Είμαι από εκείνους που μονίμως γκρινιάζουν για τη σύγχρονη ελληνική λογοτεχνία και την τύχη της. Δε μου αρέσει τίποτα και κανείς από αυτούς, συγγραφείς και αναγνώστες, της αποκαλούμενης (από μένα, ποιον άλλον) “Σχολής της Σώτης Τριανταφύλλου”. Καθόλου. Θεωρώ ότι, στην πλειοψηφία τους, όλοι αυτοί είναι αρθρογράφοι που ονειρεύονται και καραδοκούν, μέσα από μερικά ή πάρα πολλά άγευστα και άνοστα βιβλία (και τη στήριξη του αδαούς τύπου), να μετατραπούν σε ταγούς του πολιτισμού της καημένης αυτής χώρας.»

    επιτέλους μια φωνή λογικής.-

  3. Εδώ και καιρό ήθελα να ξεκινήσω, αλλά με τη σειρά τα βιβλία. Το πήρα απόφαση και πλέον έχω κολλήσει άσχημα… Το Νυχτερινό Δελτίο μου πήρε 10 μέρες χαλαρά, η Άμυνα Ζώνης 6 και τώρα ο «Τσε» μάλλον θα τελειώσει σε λιγότερο από 3. Δεν είμαι ο κλασσικός βιβλιοφάγος, όμως ο Μάρκαρης έχει ένα ασύλληπτα ολοκληρωμένο ήρωα, που ταυτόχρονα πατάει ρεαλιστικά στην Ελληνική-Αθηναϊκή πραγματικότητα. Και κυρίως ξέρει να δουλεύει το είδος του, το κλασσικό νουαρ αστυνομικό μυθιστόρημα.

  4. Δε μου αρέσει τίποτα και κανείς από αυτούς, συγγραφείς και αναγνώστες, της αποκαλούμενης (από μένα, ποιον άλλον) “Σχολής της Σώτης Τριανταφύλλου”.
    Δηλ, δεν σου αρέσει το αστικό μυθιστόρημα?
    Παρεπιπτόντως, η κα Τριανταφύλλου δεν είναι αρθρογράφος. Είναι διδάκτωρ Αμερικανικής Ιστορίας και Ιστορίας των Πόλεων από το Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης και συγγραφέας. Μετά, είναι και αρθρογράφος, πιθανολογώ για λόγους βιοποριστικούς.

    1. Λυπάμαι, αλλά εκτός από το Σάββατο Βράδυ στην Άκρη της Πόλης, που είναι αστικό ως προς τον τίτλο, δυσκολεύομαι να καταλάβω την αστικότητα της Τριανταφύλλου. Πού ακριβώς έγκειται; Στο Εργοστάσιο των Μολυβιών ή στο Άλμπατρος; Αστικό μυθιστόρημα είναι εκείνο όπου το άστυ είναι ήρωας και αναπόσπαστο τμήμα της πλοκής. Αρχηγός στο είδος ο Paul Auster.
      Όσο για το διδακτορικό, τι να πω εγώ και τι να σημαίνει; Ότι κάποτε έκανε έρευνα αρκετή για να πάρει τον τίτλο. Έχω κι εγώ ένα από δαύτα και ξέρω.
      Καλημέρα.

  5. Συμφωνώ κι εγώ για τους αυτοαποκαλούμενους «συγγραφείς» (όπως π.χ. η Τριανταφύλλου). Το πρόβλημα ξεκινά από τους εκδοτικούς οίκους και τις διαπλοκές με τα ΜΜΕ. Πολλά πράγματα πλασάρονται ως λογοτεχνία ενώ δεν είναι παρά ναρκισιστικές ασκήσεις επί χάρτου. Κυκλοφορούν πολλοί τέτοιοι στον χώρο. Αλλά δεν είναι καινούργιο φαινόμενο. Σκέφτομαι τους καρυωτακικούς (ξεχασμένους πια) ποιητές και όλους όσους ο Καρυωτάκης σατύριζε καυστικά στα ποιήματά του (την Κλεαρέτη Δίπλα-Μαλάμου, ας πούμε). Μια Κλεαρέτη Δίπλα-Μαλάμου είναι και η Τριανταφύλλου στην εποχή μας, σε πενήντα χρόνια δεν θα τη διαβάζει κανείς. Τον Μάρκαρη όμως θα τον διαβάζουν μετά από 100 χρόνια όχι μόνον για την απόλαυση της ανάγνωσης, αλλά και ως έμμεση ιστορική πηγή για την ελληνική και παγκόσμια κρίση στο γύρισμα της χιλιετίας.

Σχολιάστε