Τύπου ‘ντάξει

Το στριπάκι αυτό, σε κείμενο Τάσου Ζαφειριάδη και σκίτσο του Sir John Tenniel, γνωστού και από την εικονογράφηση της Αλίκης στη Χώρα των Θαυμάτων, αποτελεί πραγματικό διάλογο τον οποίο κρυφάκουσα περπατώντας επί της οδού Ασκληπιού ένα βράδυ του περασμένου Ιουλίου.

Φτάνοντας στα Εξάρχεια όπου με περίμενε ο Τάσος, δεν τον χαιρέτησα: Αντ’ αυτού, αναφώνησα «Δε φαντάζεσαι τι λέγανε δύο τύποι πίσω μου πριν λίγο!»

Ο Τάσος έβγαλε ένα μπλοκάκι και σημείωσε το διάλογο λέξη προς λέξη.

Έξι μήνες αργότερα μου έστειλε  την εικόνα, η οποία κυκλοφόρησε και στο The Very Closed Circle, ένα blog για όσους αγαπούν τα κόμιξ και όχι μόνο.

«Τελευταία ο κόσμος έχει προβλήματα που δεν μπορώ να βοηθήσω.»

Συστηθήκαμε για πρώτη φορά στο Comicdom Con τον περασμένο Απρίλιο. Οι κοινοί μας φίλοι είναι όλοι από τη Θεσσαλονίκη και τότε είχα υποθέσει ότι κι ο ίδιος κατάγεται από εκεί.

Συνέχεια

Παρουσίαση Jemma Press – Λέσχη Φίλων Κόμικς, 30.09.2011

Ξεκινήσαμε με μία μικρή καθυστέρηση. Δεν περίμενα τόσο κόσμο στην αίθουσα. Ευτυχώς για μένα, οι γνωστές μου φάτσες κρύβονταν ανάμεσα στις άγνωστες. Ζήτησα να μιλήσω τελευταία. "Μα μιλάς πρώτη!" "Πρώτη;!" "Ναι!". Στη φωτογραφία, δίπλα μου ο Πέτρος Χριστούλιας, ο Θωμάς Παπαδημητρόπουλος και στην άκρη ο Τάσος Ζαφειριάδης.
Ρώτησα πόση ώρα είχα για να μιλήσω. "Όση θες", μου είπαν, "Ε, ένα τέταρτο, είκοσι λεπτά". Μίλησα περίπου δέκα. Και είπα ότι ο Τάσος Ζαφειριάδης έχει χρόνια σχέση με το Γιάννη Παλαβό. Εκείνη την ώρα δεν κατάλαβα γιατί όλοι έβαλαν τα γέλια, αλλά γέλασα μαζί τους. Το κατάλαβα αργότερα. Είπα, επίσης, πόσο πολύ μου άρεσε η εικονογράφηση του Πτώματος από το Θανάση Πέτρου: "Σε κάποια καρέ τα χρώματα είναι λες και μπορείς να μυρίσεις τη βρώμα", είπα.
Μετά από μένα μίλησε ο Πέτρος Χριστούλιας για το Δεν είναι Αυτό Που Νομίζεις 2. Ο Πέτρος είναι δημιουργός κόμικς και εικονογράφος κι άρχισε να αναλύει το σχεδιασμό του βιβλίου. Εκεί κατάλαβα πόσα πολλά έχω να μάθω ακόμη εάν θέλω μία μέρα να κάνω μία ολοκληρωμένη παρουσίαση κόμικς.
Κοίταζα το κόσμο μπροστά μου. Όλες οι ηλικίες, άντρες και γυναίκες. Μετά έμαθα ότι ήρθαν 148 άτομα. Πάρα πολλά. Γνωστά και άγνωστα πρόσωπα παντού. Ακόμη και σε αυτή τη φωτογραφία.
Ο Θωμάς Παπαδημητρόπουλος, editor του http://www.comicdom.gr, παρουσίασε το KRAK 7 του Τάσου Μαραγκού. Η σειρά KRAK είναι από τις πολύ αγαπημένες μου και άκουσα τον Παπαδημητρόπουλο να μιλάει με μεγάλη προσοχή. Όσο πιο πολλά έλεγε, τόσο περισσότερο ανυπομονούσα να αρχίσω το επόμενο τεύχος.
Ο Τάσος Ζαφειριάδης παρουσίασε το Κουλούρι 2 του Τόμεκ. Εκεί έμαθα ότι ο Τόμεκ έβγαλε το βιβλίο "Κουλούρι" για να πηγαίνει κανείς στο βιβλιοπωλείο και να λέει "Ένα Κουλούρι παρακαλώ". Έμαθα ότι το σχέδιο του Τόμεκ είναι από τα πιο avant garde αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα. Και μετά συμφώνησα ότι ο τρόπος με τον οποίο ο Τάσος Ζαφειριάδης μιλάει δημοσίως έχει επιρροές από τον Αργύρη Μπακιρτζή.
Μόλις τελείωσε η παρουσίαση έτρεξα στον Τάσο Μαραγκό για να μου υπογράψει το KRAK 7. Του είπα ότι στο Comicdom είχα ντραπεί να του το ζητήσω και με κοίταξε με απορία. Αργότερα, στα ποτά, μου μίλησε για τις επιρροές και τον τρόπο που δουλεύει. Ίσως κάποτε το κάνω ξεχωριστό ποστάκι. Διάβασα το KRAK 7 μόλις γύρισα στο σπίτι. Μου άρεσε πάρα πολύ.
Ο Τάσος Μαραγκός ξεκινάει να σχεδιάζει έναν από τους κακούς της ιστορίας του πριν μου υπογράψει.
Χάρηκα πολύ που ο κόσμος αγόραζε βιβλία. Πάρα πολύ. Ήταν μία μικρή γιορτή, μάλιστα μία φίλη είπε ότι είναι σαν ένα μικρό Comicdom. Ήταν πολύ ωραίο.
Ο Γιάννης Παλαβός υπογράφει το Πτώμα.
Ο Θανάσης Πέτρου υπέγραφε στο Πτώμα όλο το βράδυ. Όλοι συμφωνούσαν ότι τα σχέδια που έκανε με την υπογραφή του ήταν εξαιρετικά. Του άφησα το δικό μου αντίτυπο και του είπα να μη βιαστεί.
Αργότερα είδα ότι, μαζί με το καταπληκτικό σχέδιο, είχε σχολιάσει και την παρουσίασή μου.
Ο Τάσος Ζαφειριάδης υπογράφει το Πτώμα και το Δεν Είναι Αυτό Που Νομίζεις 2. Όλοι αναρωτιόμασταν πού είναι ο Λουκάς Τσουκνίδας και αν θα μας υπογράψει. Το μυστήριο παρέμεινε άλυτο.
Ο Παναγιώτης Πανταζής υπογράφει το Δεν Είναι Αυτό Που Νομίζεις 2. Δίπλα του, ο Τόμεκ υπογράφει το Κουλούρι 2. Από όσα μου είπε αργότερα ο Τόμεκ, εντύπωση μου έκανε το ότι όσο πιο κοντά βρίσκεται στην ολοκλήρωση της δουλειάς του, τόσο πιο δυνατη μουσική ακούει.
Χωρίς σχόλιο. Δεν πρόλαβα να φάω.
Κι εδώ εγώ με έναν τυχαίο περαστικό.

Υ.Γ.: Όπως πάντα, οι φωτογραφίες είναι της Λίλας Τζαμούση. Την ευχαριστώ πολύ και της χαρίζω αυτό το τραγούδι – ελπίζω να της αρέσει:

«Το Πτώμα»: Τρομάζει πάντα η πρώτη φορά

Η πρώτη φορά που μίλησα δημοσίως ήταν το 2001 σε ενα συνέδριο στη Γλασκόβη. Πρωτοετής υποψήφια διδάκτωρ τότε, είχα δυο μέρες να κοιμηθώ από το άγχος, φορούσα λάθος παπούτσια και είχα ένα αφελώς υπερφιλόδοξο θέμα («The notion of ethnicity in Archaic and Classical Greece», ή αλλιώς «Εγώ ειμί ο Μεσσίας που θα απαντήσω σε όσα σας απασχολούσαν τόσα χρόνια, ω ταπεινοί αρχαιολόγοι»).

Συνέχεια

Το Πτώμα: Teaser Trailer

Μέσα στο μήνα κυκλοφορεί το πιο παράξενο βιβλίο. Είχα την τύχη να το διαβάσω όταν ήταν ακόμη στις διορθώσεις, πριν από περίπου τρεις μήνες.

Συνέχεια

Το χειμώνα ετούτο άμα τον πηδήσαμε*

Θα το πω, κι ας είναι κλισέ: Το ήξερα. Το πίστευα, το περίμενα. Το ήξερα βρε παιδί μου. Πώς να το κάνουμε;

Όσο πιο πολύ διάβαζα ελληνικά βιβλία, τόσο πιο πολύ το περίμενα. Όσο πιο πολλά μέτρια ελληνικά βιβλία έπεφταν στα χέρια μου με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, τόσο πιο πολύ ανυπομονούσα. Το νέο κατέφτασε όπως όλα τα καλά νέα: εκεί που δεν το περίμενα. Ένα απόγευμα στο γραφείο. Ήταν ένα σύντομο μήνυμα, απλούστερο και λιγότερο περίτεχνο από αυτά στα οποία με έχει συνηθίσει.

Μπαίνω αμέσως στο θέμα, όπως μου είπε κι ο ίδιος: Το Αστείο, η νέα συλλογή διηγημάτων του Γιάννη Παλαβού βρήκε εκδοτικό οίκο. Βγαίνει στις αρχές της νέας χρονιάς, της  – τελικά όχι και τόσο – δίσεκτης, με πολύ ωραίο εξώφυλλο, εκτός των άλλων.

Cut. Flashback.

Πριν από περίπου τρεις μήνες ο Γιάννης Παλαβός, ο οποίος, εκτός από το ότι είναι φίλος μου, έχει γράψει άλλο ενάμισι βιβλίο (κατά τα λεγόμενα του ιδίου – το ένα είναι παρέα με το Σωτήρη Μπαμπατζιμόπουλο), μου έλεγε ότι το Αστείο, το νέο του βιβλίο, δεν έβρισκε εκδοτικό οίκο. Ακουγόταν προβληματισμένος, λίγο απογοητευμένος, μάταια του λέγαμε ότι οι καιροί είναι δύσκολοι, εκείνος δυσπιστούσε. Προτιμούσε να μη βλέπει το χαλεπόν των καιρών αλλά τα προβλήματα της δουλειάς του. Αναρωτιόταν μήπως ήταν ανεπαρκής. Τότε σκεφτόμουν πόσο σπάνιο είναι αυτό, πόσο αντίθετο προς το ήθος της εποχής, την αναίσχυντη αυτοαναφορά κι επιμελώς κεκαλυμμένη αυταρέσκεια πολλών νέων Ελλήνων συγγραφέων.

Εγώ τότε είχα κάνει μία σχετική ανάρτηση, κάποιοι προσφέρθηκαν να βοηθήσουν και το έκαναν, κάποιοι άλλοι έμειναν στα λόγια, κάποιοι τρίτοι που δεν είχαν τη δυνατότητα να βοηθήσουν ζήτησαν απλά να διαβάσουν λίγα διηγήματα από τη συλλογή. Ένας από αυτούς ήταν ένας φίλος δημοσιογράφος, που εκτιμώ όσο λίγους. Θυμάμαι ακόμη την αντίδρασή του: «Ρε γαμώτο», μου είχε είπε, «τόσα σκουπίδια κυκλοφορούν επειδή κάποιοι είναι δικτυωμένοι, και δεν μπορεί να βρει εκδότη ο Παλαβός;» «Πώς να βρει;» του είπα εγώ, «Αφού η διαπλοκή του Γιάννη με τα μέσα περιορίζεται σε μένα και σε σένα;» Είχαμε γελάσει με παράπονο.

Δε θέλω να γράψω τα συνηθισμένα, αλλά μου είναι δύσκολο: Όχι λοιπόν, δεν είναι όλα μαύρα. Ναι, υπάρχει κρίση, και αυτό τα κάνει όλα πιο δύσκολα, αλλά όχι ακατόρθωτα. Και ναι, το βιβλίο του Γιάννη είναι πολύ καλό. Παρά τις δυσκολίες της σύμβασης του διηγήματος, ο Γιάννης είναι ευρηματικός, είναι συγκινητικός, έχει πλάκα, στυλ γραφής πολύ ιδιαίτερο, και, βασικά, δεν έχει εμμονές. Δεν τραγουδάει το ίδιο τραγούδι σε λούπα. Κάθε μία ιστορία είναι τελείως διαφορετική από την προηγούμενη.

Και κάτι για το τέλος: Το Αστείο δεν είναι το μόνο βιβλίο του Γιάννη Παλαβού που θα κυκλοφορήσει σύντομα. Εντός του τρέχοντος μήνα κυκλοφορεί μία δουλειά του Γιάννη με τον (επίσης φίλο μου) Τάσο Ζαφειριάδη, οι οποίοι έγραψαν κείμενο εικονογραφημένο εξαιρετικά από το Θανάση Πέτρου. Ο τίτλος αυτού, Το Πτώμα.

Από το Πτώμα στο Αστείο, λοιπόν. Τίτλοι απλοί κι ωραίοι, λες κι είναι βγαλμένοι από το Spleen του Μπωντλαίρ.

*Του Θεού η χάρη μας φυλάει απ’ τα σουξέ, Γιάννη.

Θεσσαλονίκη Β’: Όταν οι μάγκες στο δρόμο λένε πόσο σ’ αγαπώ

Στο τραίνο προς τη Θεσσαλονίκη δεν ήμουν στις καλές μου. Συνεπιβάτες μου στη διπλανή θέση δύο βιβλία. Ο Πίλια, ειδικά, είναι θαυμαστός. Αλλά δεν είχα κέφι για διάβασμα.
Λίγο αφότου έφτασα βρέθηκα σε ένα πάρτυ σε μία ταράτσα. Είχα χρόνια να πάω σε τέτοιο πάρτυ. "Αστικός ρομαντισμός", είπα στην Άννα. Εκείνη γέλασε, αλλά εγώ το εννοούσα.
Γύρω μου άγνωστα πρόσωπα. Ήμουν λίγο σα χαμένη. Ο Τάσος μου σύστησε το Θανάση. Ο Θανάσης, λέει, διαβάζει το μπλογκ μου. Τον κάλεσα να μου γράψει μία ανάρτηση. Είχα ήδη αρχίσει να προσαρμόζομαι - Σίγουρα βοήθησε κι η μπύρα. Θανάση, η πρόταση ισχύει.
Στο σπίτι της Άννας κοιμόμουν δίπλα στη βιβλιοθήκη της. Κάθε πρωί χάζευα αυτά τα ανθρωπάκια, έτοιμα να κάνουν βουτιά.
Σε αντίθεση με 'μένα, η Άννα αγαπάει το Φίλιπ Ροθ. Αυτός ο μικρός πλαστικός ροκ σταρ ταιριάζει με τη ράχη της "Αντιζωής". Το είπα στην Άννα και μου είπε ότι ήταν τυχαίο. Δεν την πίστεψα.
Ο Τάσος με είχε προειδοποιήσει ότι μου είχε πάρει τρία βιβλία δώρο. Μου τα έδωσε στα Κάστρα, κάπου απέναντι από τους εντοιχισμένους σταυρούς. Τα φωτογραφίσαμε με έντονη καλλιτεχνική διάθεση.
Της το είχα πει ότι με αυτή τη φωτογραφία θα γίνει διάσημη. Το αστείο είναι ότι το βιβλίο είναι, μάλλον, πολύ σοβαρό.
Στις βόλτες μου στην πόλη είδα και μερικά πολύ παράξενα πράγματα, όπως αυτή την τρομακτική εικαστική παρέμβαση σε ένα μπαλκόνι. Το κεφάλι είναι ο Ηνίοχος των Δελφών. Η Άννα απόρησε πώς και δε διαμαρτύρονται οι γείτονες.
Βιβλιοπωλείο Κεντρί, πλατεία Ναυαρίνου: Στη βιτρίνα, το "Δεν είναι αυτό που νομίζεις", του Τάσου Ζαφειριάδη και των φίλων του. Χάρηκα πολύ που το είδα.
Τρίγωνα πανοράματος με θέα την ανασκαφή της Ναυαρίνου. Πιο Θεσσαλονίκη δε γίνεται.
Χωρίς σχόλιο. Το θαύμασα απερίγραπτα. Θα μπορούσε να είναι μία εγκατάσταση στην Tate Modern, αλλά όχι: είναι η τουαλέτα της Άννας!

Γύρισα πολύ χαρούμενη. Χάρηκα που πήγα, χάρηκα για τους φίλους που συνάντησα μετά από χρόνια, για εκείνους που γνώρισα πρώτη φορά, και, κυρίως, χάρηκα για εκείνους που με υποδέχτηκαν και με φιλοξένησαν σαν να με ήξεραν πάντα, ενώ με ξέρουν τόσο λίγο. Δεν έχω λόγια να τους ευχαριστήσω.

Στο τραίνο της επιστροφής είδα δύο κοπέλες που έκλαιγαν. Διαφορετικές ηλικίες, διαφορετικά βαγόνια. Φαντάστηκα ότι κι οι δύο άφησαν πίσω ανοιχτούς λογαριασμούς. Αν και ο Αλκίνοος Ιωαννίδης δε μου πολυαρέσει, σε όλο το ταξίδι ψιθύριζα αυτό. Κάποια στιγμή άρχισε να το ψιθυρίζει και η διπλανή μου.

Δεν την παλεύεις άλλο στο γραφείο, έτσι;

Το The Very Closed Circle είναι ένα από τα αγαπημένα μου blog. Το έχω αποθηκευμένο και το χαζεύω συχνά, αλλά το καλύτερό μου είναι όταν, με κάποιο τρόπο ενημερώνομαι για μία καινούργια ανάρτηση. Σταματάω ό,τι κάνω και την κοιτάζω. Δε μου συμβαίνει συχνά αυτό.

Συνέχεια

«Την κάνουμε ταράτσα;» «ΛΟΛ ρε φίλε, τι λε ρε νουμεράκι;»

Ήταν, νομίζω, κάθε Δευτέρα. Στα μέσα της δεκαετίας του 1990, κάθε βδομάδα περίμενα την ώρα που θα καθίσω στον καφέ καναπέ του σαλονιού για να δω 10 Μικρούς Μήτσους. Όταν τελείωναν, απλά περίμενα την επόμενη βδομάδα. Μου άρεσαν όλοι ανεξαιρέτως, αλλά νομίζω πως δεν είμαι η μόνη που είχε μια ιδιαίτερη αδυναμία στον Τζίμη. Όχι μόνο γιατί δίπλα του έπαιζε ο νεαρούλης Χριστόφορος, αλλά και γιατί κάπως, κάπου, ταυτιζόμουν. Ήταν αυτή η συνεννόηση της ασυνεννοησίας («αγαπάω αφού»), η ανοησία («Πάμε Βασιλόπουλο να χαζέψουμε μουστάρδες;»), τα σκοτωμένα ελληνικά που μιλούσα κι εγώ στο σχολείο.

Συνέχεια