Ο Rembrandt, λίγο διαφορετικά

Το πρώτο σκίτσο της εικονογραφημένης βιογραφίας του Rembrandt από τον Typex, το διάσημο Ολλανδό εικαστικό, δεν είναι άλλο από έναν ελέφαντα φυλακισμένο στο αμπάρι ενός πλοίου. Το ζώο δείχνει γέρικο και δυστυχές, ενω η τεχνοτροπία του σκίτσου θυμίζει ξυλογραφία.

Στις εννέα σελίδες που ακολουθούν, ο Typex μας εισάγει χωρίς λόγια στο Άμστερνταμ του 1962, στην εποχή που είδε την κορύφωσή της η καριέρα του διασημότερου Ολλανδού ζωγράφου, του ανθρώπου που σηματοδότησε το Χρυσό Αιώνα της ολλανδικής ζωγραφικής.

Μέσα από ανέκδοτα, αποσπασματικά περιστατικά της ζωής του μεγάλου καλλιτέχνη, ο Typex σκιαγραφεί την πολυτάραχη ζωή του Rembrandt, τις συντρόφους της ζωής του, τα δυσβάσταχτα χρέη του, τις ασυμφωνίες με το γιο του, την αποστροφή του προς κάθε τι συμβατικό.

Συχνά με τεχνοτροπία που θυμίζει έντονα αυτή του ίδιου του Rembradt, άλλοτε με σκίτσο που ακροβατεί με το γκροτέσκο, ο Typex αφηγείται την ιστορία των σημαντικότερων έργων του κορυφαίου Ολλανδού ζωγράφου, ενώ δεν διστάζει να χρωματίσει και τα ελαττώματά του – εσωστρεφής, αντικοινωνικός, μονόχνωτος, συχνά σχεδόν βίαιος, και πάντοτε με μία ιδιοσυγκρασιακή υπερηφάνεια.

Κάθε πάνελ του βιβλίου είναι μία οπτική απόλαυση, κάποιες φορές πολύχρωμο, κάποιες άλλες όχι.

Το 2010 το Rijksmuseum του Άμστερνταμ παρήγγειλε στον Typex, διάσημο Ολλανδό καρτουνίστα, να ετοιμάσει μία εικονογραφημένη βιογραφία του Rembrandt, βασιζόμενος σε ένα διήγημα του Gert Jan Pos. Ο Typex χρειάστηκε σχεδόν τρία χρόνια για να ολοκληρώσει, σε σχεδόν 250 σελίδες, ένα μωσαϊκό του βίου του Rembrandt αλλά και του δευτέρου μισού του 17ου αιώνα στην Ολλανδία – η ενότητα της ολλανδικής πανούκλας, μέσα από τα μάτια των ποντικών που κατέκλυσαν την πόλη είναι απλά συγκλονιστική.

Συγκλονιστική είναι, επίσης, και η αφήγηση της ιστορίας πίσω από τη Συνωμοσία του Κλαύδιου, το μεγαλύτερο σε μέγεθος έργο του Rembrandt (εικάζεται ότι ήταν περί τα 25τμ), το οποίο ετοιμάστηκε το 1661 για να κοσμήσει το Δημαρχείο του Άμστερνταμ, αλλά το οποίο επεστράφη στον ζωγράφο χωρίς καμία αμοιβή. Εκείνος, σε μία στιγμή δημιουργικής αλλά και καταστροφικής φρενίτιδας, κατέστρεψε το μεγαλύτερο μέρος του έργου, κρατώντας μόνο το ένα τέταρτο της ιδιοφυούς σύνθεσης.

Αγόρασα το βιβλίο στο αεροδρόμιο του Schiphol – το είχα υπόψη που εδώ και καιρό αλλά δεν είχε τύχει να το συναντήσω. Θα θυμάμαι πάντα την ημέρα που το διάβασα σαν ένα ταξίδι στην Ολλανδία όπως δεν την έχω ξαναδεί ποτέ, έναν περίπατο στον κόσμο του Rembradt όπως ποτέ δεν τον είχα φανταστεί. Το βιβλίο δεν έχει μόνο εικόνες και λόγια, έχει μυρωδιές και ήχους, έχει απόγνωση και παράφορη δημιουργία, έχει μοναξιά και τρυφερότητα.

Υ.Γ: Για την αγάπη μου για τον Rembrandt έχω γράψει εδώ κι εδώ. Ήταν ωραίο που το πρώτο μου graph novel μετά από τόσο καιρό συνέπεσε με τη φετινή Εβδομάδα Μουσείων.