No retreat, baby, no surrender

Κατόπιν είδα ότι γράφτηκαν πολλά.

 

Το Rolling Stone έγραψε ότι η συναυλία στη Φινλανδία, η τελευταία της ευρωπαϊκής του περιοδείας, ήταν γεμάτη σπάνια γεγονότα. Σαφώς, το  διάσημο περιοδικό αναφερόταν στη μαραθώνια τετράωρη εμφάνιση του Bruce Springsteen και της E Street Band, η διάρκεια της οποίας έσπασε κάθε ρεκόρ του Boss. Αναφερόταν, επίσης, και στη μισάωρη σόλο εμφάνιση του Springsteen στη σκηνή (με γκρι φανελάκι και Ray Ban) στις 6 το απόγευμα, καθώς το Ολυμπιακό Στάδιο του Ελσίνκι ακόμη γέμιζε κόσμο. Ζέστανε της φωνή του – κι εμάς – με αυτό:

Ο Boss έπαιξε με την κιθάρα του 5 τραγούδια και ευχαρίστησε το κοινό που τον ακολούθησε πιστά σε όλη την περιοδεία («Κάποιοι θα είστε απένταροι, κάποιοι άλλοι απένταροι και άστεγοι μετά από τόσους μήνες. Φταίω εγώ;»). Μετά από ένα 45λεπτο διάλειμμα ο Springsteen ξαναβγήκε στη σκηνή με ολόκληρη την πολυμελή του μπάντα.

Το Rolling Stone, όμως, δεν αναφέρθηκε στο κοινό – το οποίο απαρτιζόταν από εγκύους, παλιοροκάδες, πιτσιρικάκια με ακουστικά στα αυτιά, ηλικιωμένα ζευγάρια, και χιπ Φινλανδούς με παράξενα παπούτσια. Απαρτιζόταν, επίσης, από το ζευγάρι των Σουηδών που μένουν στον Πολικό Κύκλο και ήρθαν για να δουν τον Springsteen για πρώτη φορά («Ωραία η Ελλάδα», μας είπαν «Πήγαμε στην Πάργα και μας έφαγαν τα κουνούπια!»), από Ιταλούς, από εμάς, και από οικογένειες αγνώστων λοιπών στοιχείων, οι οποίες έκαναν πικ νικ μπροστά στη σκηνή μέχρι να αρχίσει η συναυλία.

Στο Ολυμπιακό Στάδιο του Ελσίνκι απαγορευόταν το αλκοόλ και το κάπνισμα (αλλά στο τέλος πολλοί έφευγαν μυστηριωδώς μεθυσμένοι), αλλά αυτό δεν εμπόδισε το κοινό να χορέψει ξέφρενα, να συγκινηθεί, να δώσει τις παραδοσιακές παραγγελιές.

«Τι; 10χρόνια, 32 συναυλίες κι ακόμα δεν έχεις ακούσει το Loose Ends; Χμ, για να δούμε τι μπορούμε να κάνουμε γι’ αυτό!»

Ο Springsteen ήταν σε μεγάλη φόρμα («Έχουμε δύο μέρες να παίξουμε και είμαι ξεκούραστος!»), αλλά και σε μεγάλα κέφια. Στην πόλη που δε νυχτώνει σήκωσε ένα δεκάχρονο αγοράκι να τραγουδήσει μαζί του το Waiting On A Sunny Day, διηγήθηκε την ιστορία του χαμού της θείας του, εξιστόρησε παιδικές αναμνήσεις, απέτισε φόρο τιμής στον Clarence Clemons.

Παρακολουθούσα την μπάντα συνεπαρμένη, έβλεπα το συντονισμό και τη χημεία, τα βλέμματα και την ακατάπαυστη δυναμική – πριν προλάβει να τελειώσει ένα τραγούδι ξεκινούσε το επόμενο.

Χόρεψα στο Wrecking Ball, χοροπηδούσα στο Born to Run, ψιλοδάκρυσα στο Jack of All Trades, χάζεψα την αμερικανική σημεία που κυμάτιζε στην οροφή της σκηνής στο Born in the USA. Περίμενα το Thunder Road και το River (αν είχα φτιάξει κι εγώ το δικό μου πανό με παραγγελιές αυτά τα δύο θα ζητούσα), αλλά ο Springsteen δεν μου έκανε τη χάρη.

Δεν έχω παράπονο: Καθώς η συναυλία τελείωνε, ακριβώς στα μεσάνυχτα, είχε επιτέλους νυχτώσει. «Κάποιος με ενημέρωσε ότι θέλουμε ακόμη 2 λεπτά για να κλείσουμε 4 ώρες στη σκηνή!», φώναξε ενθουσιασμένος πριν πει για ακόμη μία φορά το ρεφρέν του Twist And Shout, με το οποίο έκλεισε όλες του τις εμφανίσεις.

Όσο για εμένα, η καλύτερη στιγμή της επικής αυτής εμφάνισης είχε έρθει λίγο νωρίτερα, όταν, γύρω στις 6.30 το απόγευμα, ο Springsteen είχε παίξει ακουστικά – ολομόναχος – αυτό το σπουδαίο κομμάτι:

Υ.Γ.: Λίγο πριν την επιστροφή στην Αθήνα, στο αεροδρόμιο του Ελσίνκι, κάτσαμε σε μία pub για μία τελευταία μπύρα. Στα ηχεία, το Land of Hope and Dreams. «Ο Bruce!» αναφωνήσαμε με ενθουσιασμό. «Και η θρυλική E Street Band!» προσέθεσε φωναχτά ο σωματώδης Φινλανδός μπάρμαν. Τον θυμηθήκαμε. Στεκόταν ακριβώς μπροστά μας στη συναυλία, παρέα με έναν φίλο του. Του δείξαμε τις φωτογραφίες και συμφωνήσαμε ότι η συναυλία ήταν κορυφαία. Λίγο πριν τον χαιρετήσουμε, μας είπε «Έχω πάει στην Ελλάδα! Πολύ ωραία η Πάργα!»